ارزیابی خصوصیات رشد و عملکرد کمّی گیاه دارویی گاوزبان اروپایی (borago officinalis l.) در پاسخ به مقادیر مختلف آبیاری و تراکم بوته

به منظور بررسی خصوصیات رشدی، اجزای عملکرد و عملکرد بیولوژیک، گل و دانه گیاه دارویی گاوزبان اروپایی (borago officinalis l.) تحت تأثیر مقادیر مختلف آبیاری و تراکم بوته، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 92-1391 اجرا شد. مقادیر آبیاری 6000، 7000 و 8000 متر مکعب در هکتار به عنوان عامل کرت اصلی و چهار تراکم 16، 20، 67/26 و 40 بوته در متر مربع به عنوان عامل کرت فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، شاخص های رشدی (شاخص سطح برگ، میزان تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول)، تعداد شاخه جانبی در بوته، وزن هزار دانه، تعداد گل در متر مربع، عملکرد گل، تعداد دانه در متر مربع، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه گاوزبان اروپایی بود. نتایج نشان داد که اثرات ساده و متقابل مقادیر آبیاری و تراکم بوته بر عملکرد گل، دانه و بیولوژیک، تعداد گل در متر مربع ، شاخه جانبی در بوته (01/0p≤) و تعداد دانه در متر مربع (05/0p≤) گیاه دارویی گاوزبان اروپایی معنی دار بود. اثر ساده مقدار آبیاری بر وزن هزار دانه معنی¬دار بود (01/0p≤). بیشترین و کمترین عملکرد گل به ترتیب در تیمارهای 8000 مترمکعب آب در هکتار در تراکم 67/26 بوته در متر مربع و 6000 متر مکعب در هکتار در تراکم بوته 16 بوته در متر مربع با 81/0 و 14/0 گرم در متر مربع به دست آمد. به طور کلی، با افزایش آبیاری به دلیل بهبود خصوصیات رشدی، عملکرد بیولوژیک، دانه و گل افزایش یافت، اما افزایش تراکم تا 40 بوته در متر مربع به دلیل افزایش رقابت درون گونه¬ای برای جذب آب و مواد غذایی کاهش عملکرد دانه و اجزای عملکرد را موجب گردید